Wanneer jij stageloopt op een stageschool krijg je te maken met verschillende soorten basisonderwijs. Ben jij benieuwd naar de verschillen? Ik leg jou de verschillende soorten basisonderwijs uit in deze blog!
Op de meeste pabo’s word jij willekeurig ingedeeld bij verschillende stagescholen. Deze stagescholen hebben allemaal een eigen visie op het onderwijs, maar werken allemaal naar dezelfde kerndoelen van het SLO toe. Deze visies zie je terug in de wijze van lesgeven en de naam van de basisschool. Ik neem jou mee in de verschillende soorten basisonderwijs, zodat jij straks weet wat je kunt verwachten op de stageschool.
In het boek Identiteitsontwikkeling van en in een lerarenopleiding worden alle soorten basisonderwijs omschreven en gekoppeld aan diverse kerndoelen van de pabo. Bekijk hem en bestel hem direct!
Openbaar basisonderwijs
In Nederland heeft 31% van de basisscholen in 2020 openbaar onderwijs. Dit is de grootste groep basisscholen deze basisscholen zijn voor elke leerling toegankelijk. De basisscholen werken niet met een bepaalde godsdienst of levensovertuiging. Dit betekent dat de onderwijsmethode niet vast ligt en dus zal je op deze basisschool verschillende methodes tegenkomen. Leerlingen worden op deze scholen niet geweigerd en de scholen richten zich vooral op leerlingen in de buurt.
Wanneer je stageloopt op een openbare basisschool zal je merken dat alle leerlingen welkom zijn op deze school. Het openbare onderwijs is de ‘basis’ van alle basisscholen en hier zitten ook de meeste leerlingen op. Lessen worden niet gegeven vanuit een geloofs- of levensovertuiging, al worden deze wel gerespecteerd door de school.
Bijzonder basisonderwijs
Naast het openbare basisonderwijs is de andere categorie het bijzonder basisonderwijs. In Nederland hebben 69,6% van de basisscholen in 2020 bijzonder onderwijs. Onder het bijzonder basisonderwijs worden scholen verstaan die lesgeven met een godsdienstige of levensbeschouwelijke overtuiging. Deze groep basisscholen kun je opdelen in verschillende categorieën.
Soorten bijzonder basisonderwijs
- Algemeen bijzonder basisonderwijs: Hieronder worden basisscholen verstaan die niet uitgaan van een godsdienstige overtuiging, maar uitgaan van een levensbeschouwelijke overtuiging. Dit bijzondere onderwijs bespreek ik in het volgende kopje.
- Hindoeïstische basisonderwijs: Hieronder vallen scholen die het hindoeïsme als godsdienstige overtuiging centraal stellen. Er zijn in Nederland 5 verschillende Hindoe basisscholen.
- Islamitische basisonderwijs: Onder het Islamitische basisonderwijs vallen alle basisscholen die de Islam centraal stellen als godsdienstige overtuiging. In Nederland zijn er in totaal 47 Islamitische basisscholen.
- Protestants-christelijk basisonderwijs: Basisscholen met deze soort basisonderwijs stellen het Protestants-Christelijke geloof centraal. Nederland telt in totaal 1860 Protestants-Christelijke basisscholen.
- Reformatorisch basisonderwijs: Het Reformatorische basisonderwijs wordt centraal gesteld op basisscholen die Reformatorisch zijn. In Nederland vind je 120 verschillende Reformatorische basisscholen.
- Rooms-Katholiek basisonderwijs: In het Rooms-Katholiek basisonderwijs wordt het Katholieke geloof als uitgangspunt genomen. In Nederland zijn de meeste bijzondere basisscholen op basis van een geloofsovertuiging Rooms-Katholiek. Je vindt namelijk 2098 basisscholen met dit geloof als uitgangspunt.
Algemeen bijzonder basisonderwijs
Zoals hierboven genoemd vallen alle basisscholen die uitgaan van een bepaalde levensovertuiging onder het algemeen bijzonder basisonderwijs. Er zijn meerdere soorten algemeen bijzonder basisonderwijs, ik licht de meest voorkomende uit.
Soorten algemeen bijzonder basisonderwijs
- Montessori onderwijs: Op een Montessori basisschool wordt de zin “leer mij het zelf doen” gezien als erg belangrijk. Leerlingen krijgen op deze school de ruimte om op een natuurlijke manier tot zelfontwikkeling te komen. In de klas zitten er meestal drie leerjaren in één groep om de leerlingen zo van elkaar te laten leren. De leerlingen werken met zelfgekozen materiaal, het materiaal wordt omschreven als zintuigelijk materiaal. In Nederland zijn er 160 basisscholen met het Montessori onderwijs.
- Dalton onderwijs: Het Dalton onderwijs staat voor vrijheid, samenwerken, effectiviteit, zelfstandigheid en reflectie. Leerlingen krijgen veel verantwoordelijkheid, door bijvoorbeeld het zelfstandig verdelen van de weektaak. Daarnaast leren de leerlingen samenwerken om zo oog te hebben voor elkaar. Er zijn in Nederland 417 basisscholen te vinden die het Dalton onderwijs centraal stellen.
- Jenaplan onderwijs: Het Jenaplan onderwijs is het meest kenmerkend door de diverse leerjaren in één groep. De leerlingen komen in een “stamgroep” en leren doormiddel van de vier pijlers van het onderwijs: gesprek, spel, werk en viering. Je kunt in Nederland 220 verschillende Jenaplanbasisscholen vinden.
- Freinet onderwijs: Basisscholen met het Freinet onderwijs gaan uit van de input van de leerlingen. Daarnaast onderzoeken de leerlingen nieuwe leerdoelen door het zelf te doen en worden zij opgevoed met de democratie als belangrijk standpunt. In Nederland zijn er 16 basisscholen die staan voor het Freinet onderwijs.
- De Vrije School onderwijs: Bij basisscholen met Vrije School onderwijs staat het opvoeden van leerlingen hoog in het vaandel. De inhoud van hun onderwijs is een middel om de leerling tot ontwikkeling te laten komen. Daarnaast spreekt dit onderwijs de wil van de leerlingen aan doormiddel van samenhang, meesterschap, aandachtigheid en creëren. Er zijn in Nederland 18 basisscholen die het Vrije School onderwijs centraal stellen.
Brede school
Naast het Openbaar- en Bijzonder onderwijs is er de brede basisschool. De brede basisschool is uitgebreid met andere organisaties zoals naschoolse opvang, welzijn, cultuur en sport. Er kunnen ook diverse cursussen gegeven worden voor ouders, een fijne manier om contact te leggen met ouders van jouw stageklas.
De scholen kunnen de extra’s zelf aanvullen, daarom kunnen de faciliteiten per brede school verschillen. De brede school kan kiezen voor bijvoorbeeld voor een bibliotheek en een zwembad, wanneer dit mogelijk is. In Nederland zijn er ongeveer 2000 brede basisscholen.
Scholen voor speciaal basisonderwijs (SBO)
Scholen voor speciaal basisonderwijs zijn ervoor leerlingen die moeite hebben met leren, een lichamelijke beperking hebben of een gedragsstoornis hebben. Omdat deze leerlingen extra aandacht nodig hebben zijn de klassen op deze basisscholen kleiner. Als leerkracht heb je hier de ruimte om elke leerling in de klas extra aandacht te geven.
Deze basisscholen hebben dezelfde kerndoelen als de reguliere basisscholen, maar de leerlingen op het speciaal basisonderwijs krijgen meer tijd om deze te behalen. In Nederland zijn er ongeveer 300 scholen voor het speciaal basisonderwijs.
Scholen voor speciaal onderwijs (SO)
Wanneer leerlingen in het reguliere- of het speciale basisonderwijs (SBO) niet terecht kunnen is er het speciaal onderwijs. Het speciaal onderwijs wordt verdeeld in vier verschillende clusters waarin leerlingen geplaatst worden:
- Eerste cluster: Basisscholen voor blinde en slechtziende leerlingen;
- Tweede cluster: Basisscholen voor dove, slechthorende leerlingen en leerlingen met een taal-spraakontwikkelingsstoornis;
- Derde cluster: Basisscholen voor motorisch en verstandelijke gehandicapte leerlingen en leerlingen met een langdurige ziekte;
- Vierde cluster: Basisscholen voor leerlingen met psychische en verstandelijke handicap of leerlingen met een langdurige ziekte.
Kerndoelen voor het speciaal onderwijs (SO) zijn anders dan de doelen voor het reguliere- of het speciale basisonderwijs (SBO). Er zijn in totaal 265 speciaal onderwijs basisscholen in Nederland.
Internationaal georiënteerd basisonderwijs
Er zijn enkele scholen in Nederland met Internationaal Georiënteerd Basisonderwijs (IGBO). Deze scholen zijn er voor leerlingen met buitenlandse ouders die in Nederland wonen en werken. De taal op deze basisscholen is voornamelijk Engels en de kerndoelen komen overeen met de reguliere kerndoelen.
Ik hoop dat ik jou heb kunnen helpen met deze toelichting voor de soorten basisonderwijs. Laat in de reacties weten welke soorten basisonderwijs jij het leukst vindt tijdens jouw stageperiode!
Wil jij meer blogs lezen over de soorten basisonderwijs of tips krijgen voor jouw stage? Laatst schreef ik een blog over Stagelopen bij de kleuters: Mijn ervaring en 5x de leukste voorleesboeken voor op stage. Deze blog bevat Affiliate Marketing links.
